BAĞIŞ (HİBE)
a) Tanım ve Açıklama
Bağış, bir bedel veya başkaca bir karşılık alınmaksızın bir malın mülkiyetinin bir başkasına devredilmesi işlemidir (BK.234).
Reşit ve mümeyyiz olmayan kişiler kanuni temsilcilerinin (veli veya vasinin) izni ile dahi bağış yapamazlar. Vasi, vesayeti altındaki kimsenin malını bağışlayamaz. Anne-baba da velayetleri altındaki küçüğün malını satabildiği halde bağışlayamaz.
b) İstenen Belgeler
1- İşleme konu taşınmaz mala ait, tapu senedi, yoksa taşınmaz malın ada ve parsel numarasını belirtir belge veya malikin sözlü beyanı,
2- Tarafların fotoğraflı nüfus cüzdanı, pasaport veya avukat kimliği ile vesikalık fotoğrafları, T.C. kimlik numarası
3- İşlem taraflarında temsilci sıfatıyla katılan var ise, temsile ilişkin belge.
4- Bağlı bulunduğu belediye den Emlak beyan değeri
c) İşlemin Mali Yönü
1- 492 sayılı Harçlar Kanununa ekli (4) sayılı Tarifenin (4.a) pozisyonu gereğince;Bağışlanan taşınmaz malın ve mülkiyetten gayri ayni hakların genel beyan döneminde beyan edilen değerinden (diğer yıllarda bir önceki senenin emlak vergisi değerine her yıl Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranı uygulanarak bulunacak değerden) az olmamak üzere beyan edilen değeri üzerinden Binde 54 oranında tapu harcı, bağışı kabul edenden tahsil edilir.
2- Ayrıca taşınmaz malın varsa veraset ve intikal vergisi ile vakıf taviz bedeli ilişiği kestirilir.
3- Bağış işleminden sonra, veraset ve intikal vergisi yönünden tapu sicil müdürlüğünce vergi dairesine duyuruda bulunulur.
4- Döner Sermaye İşletmesince belirlenen tarifeye göre ücret tahsil edilir.
d) Rücu Şartı İle Hibe
Açıklama : Borçlar Kanununun 242. maddesine göre rücu şartı ile bağış yapılabilir. Buradaki rücu şartı, bağışı kabul edenin bağışı yapandan önce ölmesi halinde, taşınmazın mülkiyetinin bağışı yapana (eski malike) geri dönmesidir.Bu işlemden bağış harcı dışında harç alınmaz. Şerhler sütunundaki rücu şartı taşınmazın devrine veya herhangi bir hakla kısıtlanmasına engel değildir.
MİRASIN İNTİKALİ
1- Elbirliği (İştirak) Halinde
a) Tanım ve Açıklama
Tapu sicilinde kayıtlı malikin ölümü halinde, miras hakkının mahkemeden alınmış veraset senedinde belirtilen mirasçılar adına Medeni Kanunun hükümlerine göre tescili işlemine mirasın intikali denir. Bunun için tüm mirasçıların istemine gerek olmayıp, bir tek mirasçı da iştirak halinde intikal işlemini yaptırabilir. Veraset ve intikal vergisi ilişik kesme belgesi mirasın intikali için gerekmemekle beraber, (Beyanlar hanesine veraset ve intikal vergi ilişiğinin kesilmediği intikalin tarih ve yevmiye numarası ile belirtme yapılır) intikalin tescilinden sonra taşınmazın devri veya üzerinde ayni bir hak kurabilmesi için ilişik kesme belgesinin vergi dairesinden alınarak tapu sicil müdürlüğüne getirilmiş olması aranır.
b) İstenen Belgeler
1- İşleme konu taşınmaz mala ait, tapu senedi, yoksa taşınmaz malın ada ve parsel numarasını belirtir belge veya malikin sözlü beyanı,
2- Taraf/Tarafların fotoğraflı nüfus cüzdanı, pasaport veya avukat kimliği ile vesikalık fotoğrafları, T.C. kimlik numarası
3- İşlem taraflarında temsilci sıfatıyla katılan var ise, temsile ilişkin belge.
4- Veraset belgesinin aslı ya da mahkeme veya noterce onaylı örneği,
5- Bağlı bulunduğu belediye den Emlak beyan değeri
c) İşlemin Mali Yönü
1- 492 sayılı Harçlar Kanununa ekli (4) sayılı Tarifenin 3. Pozisyonuna göre; İntikale konu olan taşınmaz malların genel beyan döneminde beyan edilen emlak vergisi değerinden (diğer yıllarda bir önceki senenin emlak vergisi değerine her yıl Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranı uygulanarak bulunacak değerden) az olmamak üzere ilgililerce beyan edilen değerleri üzerinden, Binde 9 oranında tapu harcı tahsil edilir.
2)
Döner Sermaye İşletmesince belirlenen tarifeye göre ücret tahsil
edilir. Döner Sermaye ücreti her yevmiye için bir adet tahsil edilir.
İntikal eden taşınmaz sayısının önemi yoktur.
2- Paylı (Müşterek) Mülkiyet Olarak
a) Tanım ve Açıklama
Mahkemeden alınmış veraset belgesi ile malikin adına kayıtlı taşınmaz malın, kanuni mirasçıları adına kanuni miras payları oranında hissedarlık esasına göre intikal yoluyla tescili işlemidir. Mirasın doğrudan doğruya paylı mülkiyet (hissedarlık) esasına göre tescili için tüm mirasçıların veya yetkili vekillerinin iştirak halini (elbirliğini) bozduklarına dair istemi olması veya bu yönde bir mahkeme kararı getirilmesi gerekir. Bunun yanında veraset belgesinde açıkça iştirak halinin bozularak müşterek mülkiyet veya hissedarlık esasına geçildiği yazılı ise tek mirasçının istemi ile doğrudan müşterek mülkiyet esasına göre intikal yapılabilir. Ayrıca veraset ve intikal vergisinin tahakkuk ve tahsili için işlemden sonra en geç 15 gün içinde vergi dairesine bildirimde bulunulmalıdır.
Mirasın intikali için veraset intikal vergisinin yatırılmış olması aranmaz. (Beyanlar hanesine veraset ve intikal vergi ilişiğinin kesilmediği intikalin tarih ve yevmiye numarası ile belirtme yapılır)
b) İstenen Belgeler
1- İşleme konu taşınmaz mala ait, tapu senedi, yoksa taşınmaz malın ada ve parsel numarasını belirtir belge veya malikin sözlü beyanı,
2- Taraf/Tarafların fotoğraflı nüfus cüzdanı, pasaport veya avukat kimliği ile vesikalık fotoğrafları, T.C. kimlik numarası
3- İşlem taraflarında temsilci sıfatıyla katılan var ise, temsile ilişkin belge.
4- Veraset belgesinin aslı ya da mahkeme veya noterce onaylı örneği,
5- Medeni Kanunun yürürlük tarihi olan 4 Ekim 1926 tarihinden sonraki ölümlerde murise ait veraset belgesinin aslı veya mahkeme veya noterce onaylı örneği,
6- Medeni Kanundan önceki ölümlerde (4 Ekim 1926 tarihinden önceki ölümlerde) mahalle veya köy ihtiyar kurulunca düzenlenen ilmuhaber veya mahkemeden alınmış veraset belgesinin aslı veya onaylı örneği,
7- Bağlı bulunduğu belediye den Emlak beyan değeri
c) İşlemin Mali Yönü
1- 492 sayılı Harçlar Kanununa ekli (4) sayılı Tarifenin (3). pozisyonuna göre; İntikale konu olan taşınmaz malların genel beyan döneminde beyan edilen emlak vergisi değerinden (diğer yıllarda bir önceki senenin emlak vergisi değerine her yıl Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranı uygulanarak bulunacak değerden) az olmamak üzere ilgililerce beyan edilen değerleri üzerinden, Binde 9 oranında tapu harcı tahsil edilir.
2- Döner Sermaye İşletmesince belirlenen tarifeye göre ücret tahsil edilir.
TAKSİM (PAYLAŞMA)
a) Tanım ve Açıklama
Taksim, tapuda müşterek veya iştirak halinde kayıtlı taşınmaz mallardaki ortaklığın sona erdirilmesi amacıyla yapılan paylaşılma işlemidir (MK.698, 703).
Taksimde paylaşılan taşınmaz malların değerlerinin eşit olması şart değildir.
Taşınmaz mal adedi, paydaş sayısına ve pay oranına bölünmeye elverişli ise aynen taksim yapılabilir. Aynen taksimde her paydaş bir veya birkaç taşınmaz mal alır. Eğer paydaşlar anlaşabiliyorlarsa, bir kısım taşınmaz veya bölünen parçalar üzerinde müşterek mülkiyet durumu sürdürülebilir.
Taşınmaz sayısı paydaş sayısına denk gelmiyor veya hissedarlar arasında anlaşma sağlanamıyorsa bir taşınmaz mal parçalara ayrılarak (ifraz edilerek) taksim edilebilir. Buna ifrazen taksim denir.
Ayrı il ve ilçelerde bulunan taşınmaz malların da taksim edilmesi mümkündür. Bu halde taşınmaz malların bulunduğu her hangi bir tapu sicil müdürlüğüne başvurarak işlem yaptırılabilir (TST.36, TKGM. Gn.1491).
Taksime katılanlar arasında küçük veya kısıtlı varsa bunların işlemlerini veli veya vasileri takip eder. Ancak veli veya vasi de taksimde taşınmaz mal alıyorsa küçük veya kısıtlı ile veli veya vasi arasında menfaat çatışması olacağından küçük veya kısıtlıyı bu taksim işleminde veli veya vasiye karşı temsil etmek üzere mahkemece kayyım tayini gerekir. Buna karşın, küçük veya kısıtlı ile veli veya vasi aynı parseli hissedar olarak alıyorlarsa menfaat çatışması olmayacağından kayyım tayinine gerek yoktur.
b) İstenen Belgeler
1- İşleme konu taşınmaz mala ait, tapu senedi, yoksa taşınmaz malın ada ve parsel numarasını belirtir belge veya malikin sözlü beyanı,
2- Tarafların fotoğraflı nüfus cüzdanı, pasaport veya avukat kimliği ile vesikalık fotoğrafları, T.C. kimlik numarası
3- İşlem taraflarında temsilci sıfatıyla katılan var ise, temsile ilişkin belge.
4- Elbirliği (iştirak halinde) mülkiyet olarak kayıtlı taşınmaz mallarda paylı (müşterek) mülkiyete dönüşmemiş veya muris adına kayıtlı) taşınmaz mal malikinin tüm mirasçıları arasında noterce düzenlenmiş ve mirasçıların fotoğrafını taşıyan onaylı taksim sözleşmesi gereğince, istemde bulunuluyorsa, sözleşmede mirasçılara tescili isteme yetkisi verilmiş ise her biri kendine düşen taşınmaz malın tescilini isteyebilir. Tescil yetkisi yoksa, bütün mirasçıların bizzat veya vekaleten tescil isteminde bulunması, bu mümkün olmadığı takdirde tescil için mahkemeden karar alınması gerekir.
5- Paylı (müşterek) mülkiyet olarak kayıtlı taşınmaz malların pay sahipleri arasında aynen taksiminde, tüm maliklerin bizzat veya yetkili temsilcilerinin katılımıyla resmi senet düzenlenmek suretiyle; ifrazen taksim işleminde ise, kadastro müdürlüğünce düzenlenecek değişiklik beyannamesiyle birlikte yine tüm maliklerin veya yetkili vekillerinin katılımıyla resmi senet düzenlenmek suretiyle taleplerin karşılanması gerekir.
6- Ayrıca taşınmaz malın varsa veraset ve intikal vergisi ile vakıf taviz bedeli ilişiği kestirilir.
7- Bağlı bulunduğu belediye den Emlak beyan değeri
c) İşlemin Mali Yönü:
492 sayılı Harçlar Kanununa ekli (4) sayılı Tarifenin (6. a, b, c) pozisyonlarına göre;
1- Taksim, terekeye dahil (henüz iştirak halinde bulunan) taşınmaz malların, kanuni ve mansup mirasçılar arasında aynen ve ifrazen yapılacak ise veya imar parselasyon planlarının uygulanması sonucu şuyulanan parsellerin pay sahipleri arasında rızaen veya hükmen yapılmakta ise, taşınmaz malların genel beyan döneminde beyan edilen emlak vergisi değerinden (diğer yıllarda bir önceki senenin emlak vergisi değerine her yıl Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranı uygulanarak bulunacak değerden) az olmamak üzere beyan edilecek değerleri üzerinden, Binde 9 oranında tapu harcı,
2- Müşterek mülkiyete konu olan taşınmaz malların ifrazen veya hükmen pay sahipleri arasında aynen veya ifrazen taksiminde, taşınmaz malların genel beyan döneminde beyan edilen emlak vergisi değerinden (diğer yıllarda bir önceki senenin emlak vergisi değerine her yıl Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranı uygulanarak bulunacak değerden) az olmamak üzere beyan edilecek değerleri üzerinden, Binde 3.6 oranında tapu harcı tahsil edilir.
3- İfrazen yapılan taksim işlemlerinde; ifraz, taksim işleminin zorunlu kıldığı bir işlem olduğundan, ifraz harcı alınmadan sadece taksim harcı alınması gerekmektedir. (492 Sayılı Kanunun 64. maddesi, 1450 sayılı Gn.)
4- Taşınmaz malın varsa veraset ve intikal vergisi ilişiği kestirilir.
5- Döner Sermaye İşletmesince belirlenen tarifeye göre ücret tahsil edilir.